|
Tweet |
Edremit’te Kiralar Asgari Ücreti Solladı: Barınma Krizi Derinleşiyor
Edremit’te kira fiyatları son yıllarda rekor seviyelere ulaştı. Nüfusu hızla artan ancak iş sahası gelişmeyen ilçede, ortalama kira bedelleri 2025 yılı net asgari ücretini dahi geride bırakıyor. Yurttaşlar ev bulmakta zorlanıyor, olanı da karşılayamıyor. Ekonomik krizle birleşen bu barınma sorunu, artık toplumsal bir çöküşün habercisi olarak değerlendiriliyor.
Artan Nüfus, Kısıtlı Konut
Edremit özellikle pandemi sonrası büyük kentlerden göç alan ilçeler arasında öne çıkıyor. Yazlıkçı akını, iç göç, deprem sonrası taşınmalar gibi etkenler ilçedeki kiralık konut talebini artırırken, yeni konut üretiminin yetersizliği fiyatların fırlamasına neden oldu. İlçede 2+1 bir evin kirası ortalama 23.000 TL seviyesine ulaşmış durumda. Bu rakam, 2025 yılı net asgari ücret olan 22.104,67 TL’yi aşıyor.
Konut Yatırım Aracına Dönüştü
Uzmanlar, Türkiye genelinde olduğu gibi Edremit’te de konutun bir “barınma hakkı” olmaktan çıkıp “yatırım aracına” dönüştüğünü vurguluyor. TMMOB’ye göre, son 5 yılda Türkiye’de ortalama kira artışı %680’i buldu. Bu artış, özellikle dar gelirli kesimler için yaşamı sürdürülemez hale getiriyor.
Kira Sınırlaması Kalktı, TÜFE Yetmiyor
2022 yılında yürürlüğe giren ve ev sahiplerinin zam oranını %25 ile sınırlayan düzenleme, 1 Temmuz 2024’te sona erdi. Bu tarihten itibaren zamlar yeniden TÜFE oranına göre belirleniyor. Ancak piyasada gerçek kira artışları enflasyonun çok daha üzerinde gerçekleşiyor. Edremit gibi turistik bölgelerde artışlar yüzde 100’ü bulabiliyor.
“Kirasını Ödeyemeyen İlçeyi Terk Ediyor”
Yerel emlakçılar ve meslek örgütleri, artan kiralar nedeniyle emeklilerin ve asgari ücretle geçinen yurttaşların ilçeyi terk etmek zorunda kaldığını aktarıyor. Edremit Kent Konseyi'ne göre, özellikle Akçay, Güre ve Altınoluk gibi bölgelerde ev bulmak neredeyse imkânsız hale geldi. İlçeye çalışmak için gelen gençler ise pansiyon ya da konteyner tipi geçici barınma yollarına yönelmek zorunda kalıyor.
Uzmanlardan Üç Adımlı Çözüm Önerisi: Sosyal Konut, Denetim ve Kooperatifler
Barınma krizine karşı akademisyenler ve şehir plancıları üç temel çözüm önerisi sunuyor:
1. Sosyal Konut Projeleri: Düşük gelirli gruplara özel, kamu destekli konut üretimi.
2. Yerel Kira Denetimi: Belediyelerin kira piyasasını izleyip şeffaf veri paylaşımı yapması.
3. Konut Kooperatifleri: Yerel halkın ortaklaşa konut üretimiyle maliyetsiz kiralık yapı geliştirmesi.
Edremit’teki mevcut durum yalnızca ekonomik değil; aynı zamanda sosyal bir krize doğru gidiyor. Anayasa’da yer alan “barınma hakkı”nın içinin boşaltıldığını belirten sivil toplum kuruluşları, merkezi ve yerel yönetimlerin acil olarak müdahil olmasını talep ediyor.
Edremit’ten Türkiye’ye: Aynı Kriz, Aynı Sessizlik
Edremit'teki kira krizi, Türkiye'nin dört bir yanında yaşanan daha büyük bir yapısal barınma krizinin yerel yansıması. Ekonomik durgunluk, kontrolsüz piyasalaşma ve yetersiz sosyal politika birleşince; kiracılar her yerde aynı cümleyi kuruyor:
"Bu kiraları ödeyecek gücümüz yok."